00A presente Nota ten carácter simplemente orientativo, debendo ser cada Concello, dependendo da súa situación e recursos, o que decida o modo de actuar para darlle resposta á súa veciñanza.
O Real decreto-lei 8/2020, de 17 de marzo, de medidas urxentes extraordinarias para facer fronte ao impacto económico e social da Covid-19, regula nos seus artigos 7 a 16 unha moratoria da débeda hipotecaria para a adquisición da vivenda habitual de quen padece extraordinarias dificultades para atender o seu pagamento como consecuencia da crise da Covid-19.
Entre a documentación necesaria para acreditar ante a entidade bancaria que se cumpren as condicións subxectivas para beneficiarse desta medida, o artigo 11.1.c.ii) do citado Real decreto-lei inclúe o “certificado de empadroamento relativo ás persoas empadroadas na vivenda, con referencia ao momento da presentación dos documentos acreditativos e ao seis meses anteriores”.
Posteriormente, o Real decreto-lei 11/2020, do 31 de marzo, polo que se adoptan medidas urxentes complementarias no ámbito social e económico para facer fronte á Covid-19, amplía os supostos nos que se necesita a achega do certificado de empadroamento: nos artigos 6.1.c.ii) (para acreditar as condicións subxectivas a efectos de obter moratorias ou axudas en relación coa renda arrendataria da vivenda habitual), 17.1.c.ii) (para acreditar as condicións subxectivas a efectos da moratoria hipotecaria e do crédito de financiamento non hipotecario) e 28.4 (para acreditar a condición de persoa consumidora vulnerable e solicitar a percepción do bono social por parte de traballadores e traballadoras autónomas que cesasen a súa actividade ou visen reducida a súa facturación como consecuencia da Covid-19).
Para os dous primeiros supostos, os artigos 6.2 e 17.2 establecen que “Se a persoa solicitante da moratoria non puidese achegar algún dos documentos requiridos nas letras do apartado anterior poderá substituílo mediante unha declaración responsable que inclúa a xustificación expresa dos motivos, relacionados coas consecuencias da crise da Covid-19, que lle impiden tal achega. Tras a finalización do estado de alarma e as súas prórrogas disporá do prazo dun mes para a achega dos documentos que non facilitase”.
Por outra banda, tras a declaración do estado de alarma en virtude Real decreto 463/2020, de 14 de marzo, polo que se declara o estado de alarma para a xestión da situación de crise sanitaria ocasionada pola Covid-19, prorrogado polo Real decreto 476/2020, de 27 de marzo, os concellos suspenderon a atención presencial ao público, polo que actualmente a única maneira de obter estes certificados é a través da sede electrónica dos concellos, sempre que estea habilitado este servizo, o cal require a identificación mediante a sinatura electrónica.
No entanto, están a exporse situacións nas que os e as habitantes non dispoñen dos sistemas de identificación e sinatura electrónica recollidos nos art. 9 e 10 da Lei 39/2015, de 1 de outubro, do procedemento administrativo común das administracións públicas, para realizar a solicitude do certificado en liña, os concellos aínda non teñen o servizo de expedición electrónica de certificados/volantes habilitado, ou non o teñen para a expedición de certificados/volantes colectivos.
En consecuencia, están a recibirse consultas por parte dos concellos sobre a posibilidade de xestionar por correo electrónico as solicitudes destes certificados.
Nestes supostos, o primeiro problema que xorde é o da identificación da persoa solicitante. Neste sentido, o apartado 8.1 Acceso aos datos padroais, da Resolución do 30 de xaneiro de 2015 da Presidencia do Instituto Nacional de Estatística e da Dirección Xeral de Coordinación de Competencias coas Comunidades Autónomas e as Entidades Locais, sobre instrucións técnicas aos concellos sobre a xestión do padrón municipal, establece que “O/a veciño/a pode acceder á súa información persoalmente ou por medio de representante, legal ou voluntario, segundo o previsto no artigo 32 da Lei 30/1992, de 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común relativo á representación das persoas interesadas (actualmente artigo 5 da Lei 39/2015, de 1 de outubro, do procedemento administrativo común das administracións públicas, relativo á representación das persoas interesadas)”.
Así mesmo, no seu apartado 8.1.1, último parágrafo, dispón especificamente que “Os volantes e certificados de empadroamento poderán ser solicitados e, ou expedidos por medios electrónicos. O Concello que implante estes sistemas deberá vixiar que o acceso á información padroal quede restrinxido ás persoas interesadas. Considérase, para estes efectos, imprescindible o uso de sinatura electrónica ou o acceso por contrasinal persoal .
En consecuencia, con carácter xeral o Concello ten que asegurarse de que quen solicita o certificado é a propia persoa interesada ou quen o representa. Pero atendendo ás excepcionais circunstancias creadas pola declaración do estado de alarma, considerando que nesta situación debe primar a atención aos dereitos da cidadanía para que poida acceder ás prestacións indicadas e sobre todo, cando non estea recollida a achega do certificado de forma posterior á finalización do estado de alarma, unha posible solución sería pedirlle á cidadanía que envíe por correo electrónico a un enderezo do Concello a seguinte documentación:
– Copia dun documento acreditativo da súa identidade (DNI, pasaporte), en calquera formato lexible (PDF, formatos de imaxe).
– Se o certificado que se solicita é colectivo deberanse enviar copias dos documentos acreditativos da identidade de todas as persoas empadroadas no domicilio. Para os e as menores de idade deberase achegar unha copia do certificado de nacemento ou do libro de familia.
– Escrito asinado pola persoa solicitante na que indique unha serie de datos como, por exemplo, o nome e apelidos, enderezo de empadroamento no municipio, o nome e apelidos das demais persoas empadroadas no domicilio para certificados colectivos, enderezo do correo electrónico, motivo da solicitude, teléfono de contacto; co obxectivo de aumentar as garantías na comprobación da súa identidade e de non facilitarlle na certificado información que a persoa non dese previamente.
– No caso de certificados colectivos, un escrito asinado por todas as persoas maiores de idade empadroadas no domicilio autorizando á persoa solicitantes do certificado.
O Concello acusaría recibo da solicitude polo mesmo medio e comprobaría que a persoa solicitante e as persoas que a autorizan están empadroadas na vivenda, podendo despois remitir o certificado cos datos das persoas empadroadas ao enderezo de correo electrónico establecido por quen solicita o certificado.
Por último, lémbrase que en virtude do artigo 17.1 da Lei 7/985, de 2 de abril, reguladora das bases do réxime local “a formación, mantemento, revisión e custodiado Padrón municipal correspóndelle ao Concello”. En consecuencia, correspóndelle a este, como xestor do Padrón municipal, decidir finalmente que documentación concreta vai esixir para garantir que a solicitude se realiza pola persoa interesada e que dispón da representación ou consentimento das restantes persoas inscritas inscritas na vivenda para a expedición do certificado colectivo, así como cal vai ser o sistema de envío do certificado, podendo acudir á correspondente Axencia de Protección de Datos no caso de que ter dúbidas sobre o procedemento.
Esta mesma solución poderase aplicar por analoxía a outros supostos similares nos que se acredite urxencia para a obtención do certificado de empadroamento.
Todo iso mentres dure o estado de alarma.
